اگر صاحب کسبوکار باشید و از اهمیت برند باخبر، احتمالاً بارها عبارت «برندینگ چیست؟» را در گوگل جستوجو کردهاید و با تعاریف مختلفی روبهرو شدهاید. با این حال اگر هنوز به جواب ساده و روشنی نرسیدهاید، پیشنهاد میکنیم قصه زیر را بخوانید و در ادامه با ما همراه باشید:
در گذشتههای دور، دامداران اروپایی برای اینکه دامهای خود را از دیگران متمایز کنند، علامتی روی بدن آنها داغ میکردند. این عمل در زبان اسکاندیناوی قدیم «برند» نامیده میشد، که معنای «سوزاندن» میدهد.
اما این ماجرا تنها مختص اروپا نبود. در مهد تمدن، روی ظروف چینی و سفالی کشورهای هند، چین و ایران نیز علامتهایی وجود داشت که به نظر میرسد برای متمایز کردن محصولات و جذب مشتریان وفادار ایجاد شده بودند.
با این اوصاف برند یک مفهوم قدیمی است و آنچه امروز اهمیت پیدا کرده، برندسازی و پیادهسازی استراتژی برندینگ است. حالا سوالی که بهوجود میآید این است که «متمایز شدن چه فایدهای دارد؟» و «برندسازی دقیقاً به چه معناست؟»
برای پاسخ به این سوال، این مطلب از مجله کانون ایران نوین را تا انتها مطالعه کنید.
برند چیست؟
جناب ست گادین (Seth Godin)، کارآفرین و کارشناس مارکتینگ، واژه برند (Brand) را اینچنین تعریف کرده است:
«یک برند مجموعه انتظارات، داستانها و روابطی است که در کنار هم، مشتری را برای انتخاب یک محصول یا خدمات، مصمم میکند.»
برند دقیقا همان نشانه سوخته شده روی دامهای اروپاییان قدیم است، که دامشان را متمایز میکرد. در دنیای امروز نیز، به مجموعه مشخصاتی که کسبوکار شما را از رقبا متمایز کنند برند میگویند که این مجموعه شامل، نام شرکت، تگلاین، لحن برند شما و… میشود.
برندینگ چیست؟
برندینگ (Branding) یک فرآیند مستمر برای تقویت و پرورش هویت برند در ذهن مشتریان است. این فرآیند شامل فعالیتهایی میشود که به افزایش ارزش برند، یادآوری آن در ذهن مخاطبان و بازاریابی موثر از طریق روشهای دیجیتال و سنتی کمک میکند.
«اگر صاحب کسبوکار از طریق برندینگ داستان برندش را تعریف نکند، هرکس آنطور که میخواهد آن برند را در بازار معرفی میکند.»
این را ما نگفتهایم؛ جناب دیوید بریر (David Brier)، یکی از متخصصان بزرگ برندسازی گفته است! پس برای حضور در بازار رقابت، برندینگ از واجب هم واجبتر است.
البته این تمام ماجرا نیست…
برندینگ و مارکتینگ چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
مارکتینگ و برندینگ دو مفهوم کاملا متفاوت ولی مرتبط با یکدیگر هستند که هماهنگ بودن آنها، برای موفقیت هر کسبوکاری ضروری است. حالا ماجرا از چه قرار است؟
تبدیل یک کسبوکار به یک برند متمایز، حفظ شخصیت برند در محصولات، کمپینها و استراتژیها از جمله اهداف برندینگ است. در حالی که وظیفه بازاریابی تبلیغ و افزایش فروش است.
برندینگ، فرایندی است که به شما در به وجود آمدن موارد زیر کمک میکند:
- تعریف شخصیت برند
- متمایز ساختن کسبوکار از رقبا
- بهبود فرهنگ داخلی سازمان
- پایدار نگهداشتن هویت برند در شرایط نوسانی
اما بازاریابی مسئول انتقال ارزشهای برند، پیامهای کلیدی و نقاط قوت به مخاطبان هدف است. مارکتینگ همواره در حال تغییر است تا برند را با نیازها و انتظارات جدید بازار هماهنگ کند و آن را در مسیر موفقیت نگه دارد.
برندینگ چرا اهمیت دارد؟
بدونشک برند شما یکی از ارزشمندترین داراییهای سازمان شماست. برند به کسبوکارتان هویت میبخشد، آن را در ذهنها ماندگار میکند، مشتریان را به خرید از شما ترغیب مینماید و از استراتژیهای بازاریابی پشتیبانی میکند.
از جمله مهمترین مزایای برندینگ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. تأثیرگذاری بر تصمیم خرید
برندینگ، قدرتی شگفتانگیز در شکلدهی ذهنیت مخاطبان دارد. یک برند قوی میتواند تصوری مثبت از کیفیت، ارزش یا سبک زندگی خاص ایجاد کند و بهطور مستقیم تصمیمات خرید را تحتتأثیر قرار دهد. گفتنی است ۷1 درصد از مشتریها، بهویژه نسل Z، ترجیح میدهند از برندی خرید کنند که به آن اعتماد دارند.
2. ایجاد هویتی متمایز برای کسبوکار شما
برند فراتر از محصولات یا خدمات یک شرکت است؛ برندینگ به کسبوکار شما هویتی منحصربهفرد میبخشد. این هویت به مشتریان فرصتی میدهد تا فراتر از خرید یک محصول یا خدمات، با ارزشها و شخصیت برند شما ارتباط برقرار کنند.
3. ماندگار شدن در ذهن مشتریان
برندسازی، کسبوکار شما را به چهرهای به یادماندنی تبدیل میکند؛ چرا که برند آن چیزی است که باعث میشود مشتریان در هر رسانهای شما را به راحتی شناسایی کنند.
4. تقویت تبلیغات و بازاریابی
از آنجایی که وظیفه برندینگ، تعریف داستان برند و حفظ هویت آن است. انتظار میرود که با پیادهسازی فرایند برندینگ، داستان برند در پیامهای تبلیغاتی و برندینگ به درستی روایت شود و پیام تبلیغاتی شما را جذابتر و تاثیرگذارتر کند.
5. ایجاد حس رضایت در کارکنان
برندسازی تنها به کسبوکارتان هویت نمیبخشد؛ بلکه حس افتخار و تعلق را در میان کارکنانتان نیز تقویت میکند. یک برند قوی نهتنها مشتریان خوب جذب میکند، بلکه محیط کاری امن و حرفهای میسازد که کارکنان با اشتیاق در آن فعالیت میکنند؛ برندهای قوی، تیمهای قوی میسازند!
عناصر تشکیلدهنده برندینگ
عناصر برندینگ، ویژگیهای خاص و منحصربهفردی را شامل میشوند که شخصیت یک برند را در ابعاد مختلف تعریف میکنند؛ از نحوه برخورد تیم با نیازهای مشتری گرفته تا انتخاب فونت برای یک ایمیل تبلیغاتی!
این عناصر، اساس دستورالعملهای منسجم و یکپارچه برند را تشکیل میدهند که نه تنها کسبوکار شما را متمایز میکنند، بلکه شخصیت آن را به مخاطبان منتقل و تصویر درستی از برند را در ذهن مشتریان شکل میدهند.
عناصر اصلی برندینگ موارد زیر هستند:
- نام برند: اولین چیزی که هویت شما را نشان میدهد.
- لوگو: نمادی از برند شما که در ذهنها باقی میماند.
- پالت رنگی: رنگهایی که احساسات و هویت بصری برند را منتقل میکنند.
- تایپوگرافی: فونتهایی که پیام برند شما را تقویت میکنند.
- لحن و صدا: شیوهای که برند شما با مشتریان صحبت میکند.
این عناصر با شخصیت بخشیدن به برند، سبب ایجاد حس نزدیکی مشتریان به برند میشوند و درنهایت به تقویت کمپینهای بازاریابی کمک میکنند.
انواع برندینگ
برندینگ اشکال و انواع مختلفی دارد که هر یک بسته به اهداف کوتاهمدت و بلندمدت کسبوکار، استراتژیهای منحصربهفرد خودش را دنبال میکنند. در ادامه انواع برندسازی را بررسی کردهایم:
1. برندینگ شخصی (Personal Branding)
برندینگ شخصی به ویژگیها، خصوصیات، چشمانداز و رفتار منحصربهفرد یک نفر مرتبط است. در این نوع برندینگ، محور اصلی برند، شخصیت فرد است و فرآیند برندینگ بر ایجاد یک چهره عمومی و تاثیرگذار تمرکز دارد. افرادی مانند ایلان ماسک و برند شنل نمونههای برجستهای از برندینگ شخصی هستند.
2. برندینگ محصول و خدمات (Product and Service Branding)
در این نوع برندینگ، تمرکز فقط بر روی محصول یا خدمات شرکت است. همه چیز حول ایجاد یک شهرت قوی و تصویری مثبت از محصول یا خدمات میچرخد تا در نهایت، با ارائه دلایل منطقی و ایجاد پیوندهای احساسی قوی در ذهن مخاطب، آنها را متقاعد کند که محصولات یا خدمات شما را بهجای رقبا انتخاب کنند.
3. برندینگ جغرافیایی و فرهنگی (Geographic and Cultural Branding)
برندینگ جغرافیایی بر یک منطقه خاص تمرکز دارد و از ویژگیهای منحصربهفرد آن منطقه بهره میبرد. این نوع برندینگ اغلب بر تاریخ، فرهنگ یا خصوصیات آن مکان تاکید دارد تا جذابیت بیشتری ایجاد کند.
برندینگ فرهنگی نیز تلاش خود را بر روی آداب، سنتها و جنبههای مرتبط با سبک زندگی مخاطبان هدف متمرکز میکند. این نوع برندینگ بر ترویج و تقویت عناصر فرهنگی مانند هنر، موسیقی، زبان، آداب و رسوم و میراث فرهنگی تمرکز دارد و هدف آن حفظ و ارتقاء فرهنگ محلی و ایجاد ارتباط عمیقتر با مخاطبان است.
4. برندسازی دیجیتال (Digital Branding)
دیجیتال برندینگ کاملاً در فضای دیجیتال فعالیت میکند و بر کانالها و ابزارهای آنلاین تمرکز دارد. از آنجا که در دنیای دیجیتال، خبری از فروشگاه فیزیکی نیست، تجربه خرید مشتریان به دسترسی آسان و کیفیت تعاملات وابسته است. از جمله اهداف مهمی که برندسازی دیجیتال دنبال میکند، موارد زیر هستند:
- ایجاد حس اعتماد در مشتریان
- افزایش آگاهی از برند
6 مرحله برندینگ موفق
پیش از اینکه به سراغ اساسیترین مراحل برندسازی برویم، پیشنهاد میکنیم یک دفترچه و خودکار بردارید و تمام اهداف کسبوکارتان را در آن بنویسید؛ درنهایت جوابی روشن برای سوال زیر پیدا کنید:
برند شما قرار است چه تاثیری روی مشتریان و دنیای اطراف بگذارد؟
حالا اگر پاسختان آماده است برویم سراغ مراحل برندینگ!
1. مخاطب هدف خود را بشناسید
برندینگ زمانی موفق است که بتواند با مخاطب هدف ارتباط برقرار کند. اگر مشتریان خود را نشناسید، ارائه تجربهای که آنها را جذب کند، غیرممکن خواهد بود. با این حال بدیهی است که اگر برند شما با مخاطبان هدف ارتباط برقرار نکند، به افزایش اعتماد به برند و فروش نخواهد رسید. برای شناخت مخاطبان هدف خود باید بتوانید جوابی جامع و کامل به هر یک از سوالات زیر بدهید:
- محصول یا خدمات شما برای چه کسی طراحی شده است؟
- مشتری شما چه ویژگیهایی دارد؟
- چرا این کسبوکار را راهاندازی کردید؟
درنهایت باید گفت که تحقیق درباره بازار هدف و شناخت پرسونای مشتری، پایهای برای تصمیمات برندینگ است که باید در اولویت قرار گیرد.
2. ماموریت و هدف خود را مشخص کنید
«چرا کسبوکارتان را راهاندازی کردید؟»
پاسخ به این سوال، پایه مأموریت شماست که هدف و ارزشهای برندتان را مشخص میکند. نکته مهم و قابلتوجهی که وجود دارد این است که تمام عناصر برند شما، از لوگو و شعار گرفته تا لحن و شخصیت، باید منعکسکننده این مرحله از برندینگ باشند.
3. ارزشها، مزایا و ویژگیهای برند را تعریف کنید
آنچه برند شما را خاص و منحصربهفرد میکند، ویژگیهایی است که هیچکس نمیتواند آنها را تقلید کند. پس بر ارزشها و مزایایی تمرکز کنید که مطمئن هستید تماما متعلق به برند شما هستند. برای انجام این کار میتوانید تمامی ویژگیهای متمایزکننده برندتان را برجسته کنید. ویژگیهایی که باعث میشوند مشتریان، برند شما را نسبت به برندهای دیگر ترجیح دهند!
4. داراییهای بصری برندتان را ایجاد کنید
حالا که مخاطبان هدف، بیانیه مأموریت و ویژگیهای منحصربهفرد کسبوکارتان را مشخص کردهاید، نوبت به یک مرحله جذاب میرسد! پرداختن به داراییهای بصری (visual asset)…
منظور از این مرحله طراحی لوگو، انتخاب پالت رنگی، تایپوگرافی، آیکونها و تمامی عناصر بصری است که هویت بصری برند شما را ایجاد و تقویت میکنند.
5. صدای برندتان را پیدا کنید.
صدای برند (brand voice) عنصری است که بیانگر شخصیت برند شما هنگام برقراری ارتباط با مخاطبان است. اگر این صدا هماهنگ، جذاب و متناسب با ارزشهای برند شما نباشد، بهراحتی در میان پیامهای رقبا گم خواهد شد. اولین قدم برای ایجاد صدای برند منحصربهفرد، شناخت درست مخاطب هدف است. بعد از آن برای ایجاد صدای برند ماندگار میتوانید از راهنمای زیر پیروی کنید:
- هماهنگی و یکپارچگی: صدای برند باید در تمام کانالها، از تبلیغات محیطی گرفته تا پستهای اینستاگرام و مقالات وبلاگ، ثابت و قابلتشخیص باشد. هرچند همانطور که ما در جمعهای مختلف شیوه صحبت کردن متفاوتی داریم؛ برند هم با توجه به کانالها و مدیاهای مختلف میتواند لحن متفاوتی داشته باشد؛ اما همیشه همان برند است که با مخاطبان صحبت میکند.
- دوستانه و جذاب: صدایی ایجاد کنید که مشتریان با آن احساس راحتی کنند و منتظر ارتباطهای بعدی از سمت شما باشند.
- واضح و متمایز: صدای شما باید به گونهای باشد که در ذهن مشتریان باقی بماند و برندتان را بهراحتی از دیگران متمایز کند.
پس فراموش نکنید که صدای برند، شخصیتی به کسبوکار شما میدهد که مشتریان بتوانند آن را بشناسند، اعتماد کنند و با آن ارتباط بگیرند. این صدای واضح و هماهنگ، نهتنها توجه مخاطبان را جلب میکند، بلکه آنها را به برند شما وفادار میسازد.
6. دکمه استارت برندتان را بزنید!
اگر مطمئن هستید که تمامی مراحل اولیه برندینگ را رعایت کردهاید، نوبت به آن میرسد که موتور برند را روشن کنید! برای این کار باید دو اصل را همواره درنظر داشته باشید:
- تاثیرات برندینگ شما باید در تمامی بخشهای کسبوکار شما دیده شود.
- برند شما همواره باید در دایره دید مشتری باشد.
میپرسید چگونه؟ با حضور موثر و فعال در کانالهای برندینگ! مهمترین کانالهای برندسازی را در ادامه بررسی خواهیم کرد.
کانالهای برندسازی و ارتباط با مخاطبان
روشها و بسترهای متعددی برای وارد کردن برندتان به دنیای رقابت وجود دارد که در ادامه اصلیترین و مهمترین آنها را معرفی و بررسی کردهایم:
1. وبسایت
وبسایت، اولین قدم برای حضور آنلاین و نمایش شخصیت منحصربهفرد یک برند است. این بستر پایهای محکم برای انتقال پیام برند، جذب مخاطبان، ارائه تجربهای متمایز به کاربران و ایجاد اعتبار است. داشتن یک وبسایت از این جهت حائز اهمیت است که بیشتر تجربههای آنلاین از موتورهای جستوجو شروع میشوند و ترافیک ارگانیک نقش کلیدی در توسعه برند و افزایش فروش دارد.
2. شبکههای اجتماعی
با بیش از 4 میلیارد کاربر در سراسر جهان، شبکههای اجتماعی یکی از قدرتمندترین کانالهای ارتباطی هستند. بدیهی است که با حضور موثر در این رسانهها و انعکاس تصویر برندتان در آنها میتوانید تا حد بسیاری به تعامل با مخاطبان و تقویت هویت برند کمک کنید.
3. تبلیغات
تبلیغات، یکی از روشهای سنتی اما موثر برای ایجاد یک برند و پیش بردن مراحل بازاریابی موفق است. در دنیای امروز، تبلیغات به دو روش آنلاین و آفلاین امکانپذیر است:
- تبلیغات آنلاین: تبلیغات در گوگل، سایتها و شبکههای اجتماعی.
- تبلیغات آفلاین: تبلیغات از طریق بیلبوردهای تبلیغاتی و رسانههای چاپی
انتخاب نوع تبلیغات به تمرکز مخاطبان هدف و ترجیحات آنها بستگی دارد. با توجه به این ویژگیها تبلیغات به سه دسته ATL، BTL و TTL تقسیم میشوند. برای شناخت بیشتر این روشهای تبلیغاتی میتوانید مطلبی که درباره آن منتشر کردهایم را مطالعه کنید.
5 توصیه مهم برای برندینگ ماندگار
اگر در ابتدای مسیر برندینگ هستید و کسبوکار کوچکی دارید، پیشنهاد میکنیم این پنج توصیه برندسازی برای کسبوکارهای کوچک را از دست ندهید.
1. برندتان را مثل یک انسان تصور کنید.
بهترین نقطه شروع برندینگ، درنظر گرفتن برندتان بهعنوان یک انسان است. برند شما باید هویت، شخصیت، لحن، دیدگاه و تجربه داشته باشد. درنظر داشته باشید که هدف از برندینگ، ایجاد یک ارتباط موثر با مخاطبان است. پس هرچقدر برند شما انسانیتر باشد، این ارتباط تاثیرگذارتر خواهد بود. این سوالات را همواره از خود بپرسید:
- برند شما کیست و چه چیزی ارائه میدهد؟
- برند شما چطور رفتار میکند؟ رسمی یا صمیمی و دوستانه؟
- پس از اولین تعامل با برند شما، مخاطب چه احساسی خواهد داشت؟
2. ثبات در برندینگ کلید موفقیت است!
دومین اصل، اهمیت ثبات و هماهنگی در مسیر برندینگ است. برای ایجاد اعتماد و ماندگاری در ذهن مشتریان، برند شما باید در همهجا یکپارچه و هماهنگ عمل کند. برای این کار، یک راهنمای برند ایجاد کنید که مأموریت، ارزشها، لحن و عناصر بصری برند را مشخص کند.
3. استراتژی برند را مشخص کنید.
برندینگ یک فرآیند مستمر است و برای موفقیت طولانیمدت نیاز به استراتژی مشخص دارد. این استراتژی باید حول هدف برند، احساس مشتریان نسبت به آن، آگاهی از رقبا و مشارکت کارکنان بچرخد. استراتژی برند باید بهگونهای طراحی شود که در طول زمان برند را به سمت اهداف بلندمدت هدایت و به برند کمک کند تا با تغییرات بازار و نیازهای مشتریان سازگار بماند.
برای آشنایی با انواع استراتژی برندینگ و روش تدوین آن راهنمای جامعی که درباره آن منتشر کردهایم را مطالعه کنید.
4. الهامبخش باشید، نه تقلیدکننده!
چهارمین اصل، اجتناب از تقلید و الهام گرفتن است. تحلیل رقبا میتواند به شما کمک کند تا نقاط قوت آنها را شناسایی و از آن در جهت بهبود برندتان استفاده کنید، نه اینکه تقلید کنید! هویت برند شما باید منحصربهفرد و متناسب با ارزشها و دیدگاههای شما باشد. همانطور که بارها اشاره کردیم، با استفاده از رنگها، تصاویر و زبان منحصربهفرد، میتوانید برند خود را از رقبا متمایز و ارتباطی واقعی با مخاطبان خود برقرار کنید.
5. از برندینگ برای جذب استعدادها استفاده کنید!
برندینگ تنها برای جذب مشتریان نیست؛ بلکه میتواند به شما کمک کند تا استعدادهای مارکت را به تیم خود جذب کنید. با نمایش مأموریت، ارزشها و فرهنگ شرکت در صفحه فرصتهای شغلی و استفاده از کمپینهای اجتماعی برای به اشتراک گذاشتن تجربیات کارکنان، میتوانید نشان دهید که شرکت شما محیطی جذاب و الهامبخش برای کار است. این از مهمترین مزایای برندینگ است که افراد حرفهای ترجیح میدهند با برندهای شناخته شده کار کنند.
چند نمونه برندینگ ماندگار
هر برند معروفی که امروز از آنها به عنوان یک برند قدرتمند و ماندگار یاد میشود، مسیر پرفرازونشیبی را با وجود چالشهای بسیار پشتسر گذاشته است؛ اما نکتهای که وجود دارد این است که این برندها همچنان سر پا و محبوب ماندهاند؛ آن هم به یک دلیل، پیادهسازی فرایند برندینگ موفق!
در ادامه مسیر دو تا از برندسازیهای نمادین که از برندینگ موفقی برخوردار هستند را بررسی کردهایم:
مکدونالد
این فستفود زنجیرهای محبوب، در طول سالها با چالشهای مختلفی مواجه شده است، از کیفیت مواد غذایی گرفته تا مشکلات نیروی کار. اما با وجود این مشکلات، برند مکدونالد همچنان محبوب است و با دیدن لوگوی آن، شعار “I’m lovin’ it” در ذهنها تداعی میشود!
BMW
این خودروسازی لوکس، بهعنوان یکی از شرکتهای پرسود جهان شناخته میشود. با این حال، در چند ساله اخیر، به دلیل نقش داشتن در کارتل انتشار گازها، جریمهای یک میلیارد دلاری از سوی اتحادیه اروپا دریافت کرد. با وجود این بحران، BMW همچنان در زمینه شناخت برند و ارزشگذاری برند در صدر است و از نظر سودآوری، چند قدمی از رقبایش جلوتر است!
برندسازی موفق با بزرگترین شرکت تبلیغاتی ایران
برای اجرای برندینگ موفق، پیش از هر چیزی، به دانش و تجربه کافی نیاز دارید. اگر فکر میکنید که تیمتان از دانش و تخصص کافی برای انجام این کار برخوردار است، هر زمانی که خواستید میتوانید برندسازی را استارت بزنید! اگر به دنبال یک تیم حرفهای و خلاق برای طراحی و اجرای مراحل برندینگ خود هستید، کانون ایران نوین میتواند بهترین انتخاب برای شما باشد.
کانون ایران نوین با سالها تجربه در زمینه تبلیغات و بازاریابی، خدمات دیجیتال مارکتینگ و تبلیغاتی متنوعی از جمله طراحی کمپینهای دیجیتال، تبلیغات آنلاین و تبلیغات محیطی را به مشتریان خود ارائه میدهد. با اعتماد به کانون ایران نوین، میتوانید به رشد و توسعه کسبوکار خود کمک کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره با ما در تماس باشید.
کلام آخر!
در دنیای پررقابت امروز، برندینگ موفق تنها به معنای ایجاد هویت منحصربهفرد نیست، بلکه راهی است برای ساخت ارتباطی عمیق و ماندگار با مخاطبان. با تمرکز بر استراتژی واضح، حفظ ثبات در تمام کانالها و استفاده از صدای برند هماهنگ، میتوانید تجربهای تاثیرگذار و یکپارچه بسازید. فراموش نکنید که برند شما باید اصیل و منعطف باشد تا در برابر چالشها و تغییرات بازار مقاوم بماند.